Poprawne oznaczenia i kolory przewodów elektrycznych są bardzo istotne dla zapewnienia bezpiecznego i efektywnego działania instalacji elektrycznych. Normy takie jak PN-EN60445:2010P i PN-EN 60446:2010P stanowią podstawę prawidłowego oznaczania przewodów. W tym artykule omówimy, dlaczego warto zwracać uwagę na te oznaczenia i kolory oraz jakie informacje można z nich odczytać. Zapraszamy do lektury!
Podstawowy podział przewodów elektrycznych
Istnieją dwa główne typy przewodów elektrycznych w zależności od ilości żył. Żyły to miedziane lub aluminiowe przewodniki w postaci druta. Przewody jednożyłowe mają tylko jedną, ciągłą żyłę. Są powszechnie stosowane tam, gdzie niepotrzebna jest duża elastyczność. Nie są one zbyt odporne na częste zginanie, dlatego sprawdzają się przede wszystkim w instalacjach stałych.
Przewody wielożyłowe składają się z wielu cienkich żyłek przewodzących, które są splecione lub zabezpieczone wspólną izolacją. Są bardziej odporne na powtarzające się zginanie i skręcanie niż przewody jednożyłkowe. To sprawia, że są bardziej odpowiednie do zastosowań, gdzie przewód musi być elastyczny, na przykład w ruchomych kablach zasilających, czy kablu przesyłowym do narzędzi elektrycznych.
Jak rozumieć oznaczenia przewodów elektrycznych?
Każdy kabel na izolacji zewnętrznej zawiera oznaczenia informujące o budowie i przeznaczeniu przewodów elektrycznych. Jest to ciąg znaków (liter i cyfr), które trudno zrozumieć bez podstawowej wiedzy z dziedziny elektryki. Obecny rynek oferuje tak wiele różnych modeli kabli i przewodów, że pojawiła się potrzeba znormalizowania tych oznaczeń. Ramy prawne stanowią w tym zakresie między innymi normy PN-EN60445:2010P i PN-EN 60446:2010P, które porządkują sposób klasyfikacji kabli i przewodów.
Jak zatem czytać skomplikowane kody w postaci ciągu liter i cyfr? Należy interpretować każdy element osobno. Na przykład litera „L” oznacza przewód fazowy, „N” – przewód neutralny, a „PE” – przewód ochronny. Cyfry, takie jak 1, 2, czy 3, wskazują na kolejność przewodów w trójfazowych systemach. Oznaczenia te pozwalają elektrykom szybko zrozumieć, z jakim rodzajem przewodu mają do czynienia i jakie jest jego przeznaczenie.
Oznaczenia przewodów elektrycznych – legenda
Poprawne odczytanie oznaczeń przewodów pozwala na uniknięcie błędów podczas instalacji. Poniżej przedstawiamy legendę objaśniającą niektóre symbole.
Budowa przewodu
| jednodrutowy | D |
| wielodrutowy | L |
| wielodrutowy giętki | Lg |
Materiał wykonania żyły
| miedź | brak oznaczenia |
| stal | F |
| aluminium | A |
Tworzywo izolacji lub powłoki
| polwinit | Y |
| polwinit uniepalniony | Yn |
| guma silikonowa | Gs |
| polietylen | X |
| bezhalogen | H |
| polietylen piankowy | Xp |
Kolory przewodów elektrycznych
Kolory przewodów są równie istotne, co pozostałe oznaczenia. W większości krajów europejskich przewód fazowy ma kolor czarny lub brązowy, przewód neutralny – niebieski, a przewód ochronny – żółto-zielony. Kolorem czerwonym oznacza się przewody prądu stałego plus, a niebieskim prądu stałego minus. Przewody wielożyłowe na napięcie przemienne mają zwykle izolację zewnętrzną koloru białego.
Te kolory są powszechnie rozpoznawalne i ułatwiają elektrykom identyfikację przewodów. Dzięki nim można łatwo określić, do jakiego rodzaju obwodu podłączony jest dany kabel. Przestrzeganie norm w oznaczeniach przewodów jest bardzo ważne, zwłaszcza dla zachowania bezawaryjności instalacji elektrycznej oraz bezpieczeństwa jej użytkowników.
Normy dotyczące oznaczeń i kolorów
Oprócz wyżej wspomnianych norm PN-EN60445:2010P i PN-EN 60446:2010P, warto zwrócić uwagę na normę HD 308 S2:2001, która w szczegółowy sposób opisuje identyfikację żył i symbole przewodów elektrycznych. W 2007 roku dokument unijny, określający kolorystykę kabli, dostosowano do warunków polskich (norma PN-HD 308 S2:2007).